Do ảnh hưởng của dịch Covid – 19, vụ thu
hoạch năm ngoái, giá hạt điều bán tại vườn có thời điểm dưới 20.000 đồng/kg, mức
giá thấp kỷ lục trong nhiều năm khiến nông dân phải bù lỗ. Năm nay, nông dân trồng
điều càng khó khăn do thời tiết thất thường, điều bị mất mùa nặng trong khi chi
phí đầu tư tăng.
Thời tiết thất thường, điều mất mùa, mất
giá
Nhiều hộ dân trồng điều cho biết, năm
nay cây điều ra bông muộn, gặp trời lạnh, nhiều sương muối và mưa trái mùa nên
dẫn đến khô bông. Thời tiết thất thường cũng khiến nấm, sâu bệnh xuất hiện nhiều,
nhiều hộ phải xử lý bằng thuốc nhiều lần khiến chi phí đội hơn so với vụ mùa
năm ngoái nhưng hiệu quả đạt vẫn thấp.
Gia đình ông Lê Xuân Thạnh ở xã Phú Trung
có 5 ha điều. Hiện tại, dù đang trong giai đoạn cao điểm thu hoạch nhưng với 6
công làm, mỗi ngày sản lượng thu về chỉ hơn 4 tạ, thấp hơn một nửa so với vụ
mùa năm ngoái. Ông Thạnh cho biết, từ đầu tháng 3 giá thu mua hạt điều tươi đầu
vụ là 28.000-29.000 đồng/kg. Đến thời điểm hiện tại, giá xuống còn hơn 23.000 đồng/kg.
“Nói cây điều không đòi hỏi vốn lớn thì
đúng nhưng chưa đủ. Vì nếu chỉ biết trông vào thời tiết, nhà vườn bỏ mặc, gặp
như năm nay là coi như không có thu. Sau Tết Nguyên đán, gia đình tôi phải thường
xuyên thăm vườn, canh vừa thấy chớm sâu bệnh là phải xử lý bằng thuốc. Chi phí
đội gấp đôi năm ngoái, nhưng cũng còn gọi là có để thu hơn những nhà trồng điều
quanh đây”.
Trong khi đó, nhiều nhà vườn trông chờ
vào đợt điều thứ 2. Tuy nhiên, họ cũng thấp thỏm lo âu vì nắng rất gắt, thêm
vào đó là những cơn mưa trái mùa khiến điều không chỉ giảm năng suất mà chất lượng
hạt cũng không bằng mọi năm. Chị Phạm Thị Linh, xã Phú Sơn có hơn 2ha điều cũng
trong tình trạng năng xuất thấp.
Sau những đợt mưa
liên tiếp, nhiều chủ rẫy phải thuê người nhặt trước khi điều bị xuống giá quá
thấp
“Mấy ngày hôm nay thường xuyên xuất hiện
trời mưa. Cứ mỗi lần trời mưa là các điểm thu mua lại hạ giá xuống. Có khi chỉ
cần cách nhau 1 ngày, giá điều giảm 1.000 đồng/kg, với hơn 1 tạ, thì mất 100.000/ngày.
Do đó, bắt buộc phải kêu người làm càng sớm càng đỡ hao hụt, thu được đồng nào
hay đồng ấy để bù chi phí phân thuốc chứ không mong lời lãi” – chị Linh cho biết.
Khó khăn trong chuyển đổi cây trồng
Liên tiếp vài năm mất mùa, mất giá, nhiều
người buộc phải chặt bớt vườn điều đang cho thu hoạch để chuyển sang trồng cây
khác cho thu nhập cao hơn. Anh Lương Văn Hoài, ngụ xã Phú Trung cho biết, năm
ngoái thất mùa thất giá nên gia đình đã phá hơn 1ha đất điều, chuyển qua trồng
mít siêu sớm. Bỏ ra khoảng 30 triệu để mua cây giống, đào giếng, làm hệ thống
tưới nước tự động, sau 18 tháng là mít sẽ cho thu hoạch. Xét về kinh tế trước mắt
thì cao hơn so với trồng điều. Tuy nhiên, không phải ai cũng có điều kiện để
chuyển đổi cây trồng.
Dù những vườn điều đang cho thu hoạch
kém, nhưng người trồng điều ở một số vùng cho biết, do đặc trưng địa lý, nguồn
nước, nên bà con trồng điều không có điều kiện chuyển đổi. Bà Phạm Thị Tốt,
nông dân trồng điều tại Phú Trung chia sẻ: “Người dân ở đây chủ yếu nhờ vào mùa
điều, nếu như thời tiết và giá cả không ổn định như những năm qua thì bà con sẽ
rất khó khăn. Nhưng việc chuyển đổi cây điều sang cây trồng khác không phải muốn
là làm được. Cần một số vốn khá lớn để khoan giếng, cải tạo đất để chuyển đổi
cây trồng. Chuyển sang trồng bất cứ cây gì thì cũng cần ít nhất vài năm mới cho
thu nhập. Trong thời gian chờ đợi, nhiều hộ khó khăn lại không thể xoay sở nên đành
chấp nhận giữ cây trồng này. Cũng có người trồng xen canh trong thời gian chờ
cây khác cho thu nhập nhưng cũng không khả quan”.
Tân Phú có hơn 3000 ha điều, tập trung ở
các xã Phú An, Phú Sơn, Phú Thịnh, Phú Trung, Nam Cát Tiên… Trước thực trạng mất
mùa, mất giá liên tiếp và dịch Covid – 19 vẫn diễn biến phức tạp, dân trồng điều
mong muốn được sự hỗ trợ kịp thời của ngành chức năng để tăng giá điều thô,
giúp nông dân yên tâm gắn bó với cây điều.
Ngọc Diệu